Po co wnęka sufitowa na zasłony i LED

Wnęka sufitowa pozwala schować szyny karniszowe i zamontować linię LED, która optycznie podnosi sufit i tworzy elegancki efekt świetlny nad zasłonami. To rozwiązanie sprawdza się w salonie, sypialni i pokoju dziecięcym, także w blokach z żelbetowym stropem. Dobrze zaprojektowana wnęka jest lekka, bezpieczna i nie przytłacza małego metrażu.

Najważniejsze to: dobrać głębokość pod rodzaj tkaniny, przewidzieć miejsce na szynę oraz profil LED z dyfuzorem, zaplanować przejścia kabli i serwisowalny dostęp do zasilacza. Kluczowe są centymetry - zbyt płytka wnęka będzie gnieść zasłony, a źle ustawiony LED da nieestetyczne zaciekowe cienie.

Poniżej konkretne wymiary, materiały i montaż krok po kroku, tak aby uniknąć typowych błędów i nie przepłacić.

• Micro-BOM - materiały i sprzęt (wnęka 3 m)
• Profile UD 27 - 2 szt. x 3 m - 60-90 zł
• Profile CD 60 - 4 szt. x 3 m - 120-180 zł
• Wieszaki ES 120 mm - 12-16 szt. - 30-45 zł
• Płyta GK 12,5 mm - 2 szt. 120×200 cm - 80-120 zł
• Wkręty do GK i blachy, kołki do stropu - 1 zestaw - 30-50 zł
• Taśma zbrojąca + masa szpachlowa + akryl - 1 zestaw - 60-100 zł
• Szyna karniszowa 3-torowa z suwakami, 3 m - 180-300 zł
• Profil aluminiowy LED wpuszczany + mleczny dyfuzor, 2 m x 2 - 120-220 zł
• Taśma LED 24 V, 9,6-14,4 W/m, CRI 90+, 3 m - 80-150 zł
• Zasilacz 24 V 75-100 W + przewody + kostki - 120-220 zł
• Farba lateksowa mat - 1 puszka - 60-120 zł
• Narzędzia: laser/poziomica, wkrętarka, wiertarka, nóż do GK, szlifierka, paca - wynajem/posiadasz

Projekt: wymiary i odległości, które działają

Najpierw podejmij decyzje projektowe: grubość zasłon, liczba torów szyny (firana + zasłona + roleta rzymska?), czy będzie roleta w świetle okna, czy LED ma dawać delikatną poświatę czy mocne oświetlenie pośrednie. Te odpowiedzi definiują wymiary.

Głębokość i wysokość wnęki

• Głębokość wnęki - dla firany + zasłony na tkaninie o standardowej grubości: 14-18 cm (od lica sufitu do krawędzi pionowej). Dla grubych welurów i 3 torów: 18-22 cm.
• Wysokość obniżenia (od istniejącego sufitu): 10-12 cm, jeśli mieści się szyna i LED. Przy profilu LED wpuszczanym i wygłuszeniu światła komfort to 12-14 cm.
• Odległość wewnętrznej krawędzi wnęki od okna: 8-12 cm przy tradycyjnej wnęce okiennej; przy szerokich parapetach i kaloryferze 12-16 cm, aby tkanina nie haczyła.

Szyny karniszowe i prowadzenie tkanin

• Szyna 2- lub 3-torowa montowana do sufitowej płyty GK lub bezpośrednio do profili CD (zalecane w punktach). Zaplanuj otwory montażowe co 40-60 cm.
• Długość szyny = szerokość okna + minimum 30-40 cm po 15-20 cm z każdej strony, żeby zasłony całkowicie odsłaniały szybę.
• Wysokość mocowania szyny w świetle wnęki: dolna krawędź zasłon powinna wisieć 1-2 cm nad podłogą przy zasłonach klasycznych lub 0 cm dla efektu „puddling”.

LED - profil, dyfuzor i linia światła

• Typ LED: 24 V, gęstość 120-180 diod/m, CRI 90+ dla naturalnych kolorów tkanin. Moc 9,6-14,4 W/m daje efekt poświaty. Do oświetlenia funkcjonalnego wybierz 14,4-19,2 W/m.
• Profil LED: aluminiowy, wpuszczany, z mlecznym dyfuzorem, szerokość 12-17 mm w świetle. Daje równą linię bez punktów przy gęstych diodach.
• Ustawienie: profil 2-3 cm od krawędzi wnęki po stronie pokoju, świeci w głąb wnęki i po tkaninie. Unikaj świecenia wprost na sufit - tworzy plamy.
• Zasilacz 24 V montuj w dostępnym miejscu: nad sufitem podwieszanym z klapką serwisową, w szafie, nad szafkami kuchennymi. Zostaw zapas przewodu i oznacz puszkę.

Montaż krok po kroku: konstrukcja GK i instalacja

1. Trasowanie i przygotowanie

• Wyznacz linię wnęki laserem lub poziomicą. Sprawdź piony i odległość od okna. Zaznacz osie profili.
• Sprawdź, gdzie przebiegają instalacje w stropie. Przy stropach żelbetowych stosuj kołki stalowe 6-8 mm, w stropach z pustkami - kotwy chemiczne lub dłuższe kołki rozporowe.

2. Szkielet z profili

• Do sufitu mocujesz obwodowo profile UD wzdłuż planowanej krawędzi wnęki i przy ścianie. Między nimi wieszasz CD na wieszakach ES co 40-50 cm.
• Stwórz pionową ściankę czołową wnęki: pionowe odcinki CD łączysz z dolnym UD, który wyznacza dolną krawędź wnęki. Sprawdź kąty i sztywność.
• W miejscach montażu szyny dołóż poprzeczne CD lub podwój CD, aby zapewnić podparcie pod wkręty szyny.

3. Okablowanie pod LED

• Wyprowadź przewód 2×1,5 mm2 lub 2×0,75 mm2 od zasilacza do miejsca profilu LED. Zrób przepust w płycie GK z tulejką lub peszlem.
• Zapewnij dostęp serwisowy do zasilacza. Jeśli jest w suficie, przewidz otwór rewizyjny 10×10 cm w mało widocznym miejscu.

4. Obicie płytami GK

• Docinaj płyty GK nożem, fazuj krawędzie. Przykręcaj do CD co 15 cm w pionie i 20 cm w poziomie. Nie oszczędzaj na wkrętach.
• Krawędź czołową wnęki rób z wąskich pasów GK, podklejaj taśmą papierową na narożach. Narożnik zewnętrzny wzmocnij kątownikiem aluminiowym.

5. Szpachlowanie i malowanie

• Taśma zbrojąca na każde połączenie, dwie warstwy masy, szlifowanie siatką P180-P220, odpylenie. Akryl na stykach ze ścianą po pierwszej warstwie farby.
• Maluj farbą matową. Wnętrze wnęki zwykle białe dla maksymalnej poświaty. Dla redukcji odbić wybierz jasny mat; przy LED o dużej mocy można rozważyć bardzo jasny szary.

6. Montaż szyny i profilu LED

• Szynę karniszową montuj w osiach przygotowanych wzmocnień. Przymierz zasłonę, sprawdź swobodę biegu suwaków.
• Profil LED osadź równo, wsuń dyfuzor na sucho i sprawdź, czy linia jest jednolita. Taśmę LED odtłuść i przyklej w profilu, polaryzację sprawdź przed końcowym montażem.

7. Próbne świecenie i odbiory

• Przed zamknięciem rewizji włącz LED i oceń rozkład światła po tkaninie i w suficie. Skoryguj kąt profilu, jeśli pojawiają się pasy.
• Sprawdź domknięcia, szczeliny 2-3 mm akrylu. Wnęka powinna wyglądać lekko, bez falowań krawędzi.

Najczęstsze błędy i jak ich uniknąć

• Zbyt płytka wnęka - zasłony ocierają o krawędź. Rozwiązanie: minimum 14 cm głębokości przy 2 torach, 18+ cm przy 3 torach i grubych tkaninach.
• LED świeci punktami - za rzadka taśma lub brak dyfuzora. Rozwiązanie: 120-180 diod/m, profil z mlecznym kloszem, dystans od tkaniny 5-7 cm.
• Brak dostępu do zasilacza - awaria = kucie. Rozwiązanie: rewizja lub lokalizacja w szafie/zza karnisza.
• Falująca krawędź wnęki - cienkie wzmocnienia. Rozwiązanie: podwójny CD przy krawędzi, równe wieszaki ES, kontrola laserem.
• Pęknięcia na łączeniach GK - brak taśmy i zła dylatacja. Rozwiązanie: taśma papierowa, szczeliny obwodowe 3-5 mm wypełnione akrylem.
• Zbyt gorący profil - przegrzewanie LED i spadek żywotności. Rozwiązanie: profil aluminiowy, moc dobrana do profilu, nie zamykać profilu szczelnie farbą.
• Szyna montowana w samym GK bez wzmocnienia - ryzyko wyrwania. Rozwiązanie: wzmocnienia CD lub podkładka z płyty OSB 12 mm w środku konstrukcji.

Koszty i czas: ile to realnie kosztuje

Dla wnęki długości 3 m w standardowej sypialni:

• Materiały GK i mocowania: 300-500 zł.
• Szyna 2-3 torowa z osprzętem: 180-300 zł.
• LED: profil + taśma + zasilacz: 320-590 zł w zależności od jakości i CRI.
• Farby, szpachle, akryl: 80-150 zł.
• Razem materiały: 880-1540 zł.
• Robocizna (Warszawa, Kraków, Wrocław): 120-180 zł/mb wnęki + malowanie 20-30 zł/m2. Całość ok. 600-1200 zł przy 3 m długości.

Czas wykonania dla jednej osoby: 2 popołudnia + weekend. W praktyce: dzień na konstrukcję i GK, dzień na szpachlowanie, kolejny na szlif i malowanie, ostatnie godziny na LED i szyny.

Warianty bez dużych prac - wynajem i szybka metamorfoza

• Listwa karniszowa-maskownica z gzymsu polistyrenowego + szyna sufitowa - klejona do sufitu klejem montażowym. Szybko i bez kurzu, LED w lekkim profilu tuż za listwą. Uwaga na przyczepność farby do sufitu.
• Maskownica MDF 8-12 mm na dystansach do sufitu + szyna do betonu. Daje efekt wnęki, wymaga kilku otworów. LED w profilu przy krawędzi maskownicy.
• Szyna sufitowa wpuszczana w listwę aluminiową z kieszenią na LED - gotowe systemy, montaż na kołki, estetyczny efekt z minimum GK.
• Kurtyna sufitowa na tracku z osłoną PVC - najtańsze, dobre do wynajmu, LED w listwie przysufitowej.

Podsumowanie

• Planuj głębokość 14-22 cm zależnie od liczby torów i grubości tkaniny.
• Wysokość 10-14 cm wystarcza na szynę i profil LED z dyfuzorem.
• LED 24 V, min. 120 diod/m, profil aluminiowy z mlecznym kloszem.
• Wzmocnij krawędzie i punkty montażu szyny dodatkowymi profilami CD.
• Zapewnij serwis do zasilacza LED - rewizja lub lokalizacja w szafie.
• Próba świecenia przed finalnym zamknięciem i malowaniem obowiązkowa.

FAQ

Ile obniży się sufit przez wnękę i czy to nie przytłoczy małego pokoju?

Typowo 10-14 cm na odcinku 14-22 cm szerokości. Przy ścianie z oknem efekt jest lekki, a LED optycznie podnosi sufit. W kawalerce zostaw prześwit 3-5 cm do sufitu właściwego, by zachować wrażenie głębi.

12 V czy 24 V do oświetlenia wnęki?

24 V zapewnia niższe spadki napięcia na dłuższych odcinkach (3-5 m) i równomierną jasność. 12 V sprawdzi się na krótkich odcinkach do 2 m. W obu przypadkach wybierz taśmy z CRI 90+.

Jaki kolor wnętrza wnęki i temperaturę barwową wybrać?

Matowa biel daje najwięcej poświaty. Jeśli chcesz spokojniejszy efekt, wybierz bardzo jasny szary. Barwa światła 2700-3000 K do strefy wypoczynku, 3000-3500 K do pracy lub kuchni.

Czy można wykonać taką wnękę w stropie z płyt kanałowych lub filigran?

Tak, ale kotwienia należy robić w żebrach nośnych, z użyciem odpowiednich kołków lub kotew chemicznych. Unikaj wiercenia w pustkach i zawsze sprawdź przebieg instalacji.